Bezpieczeństwo w pracy z maszynami CNC

Instrukcja BHP obrabiarki CNC musi być zawsze widoczna, a jej zasady przestrzegane. Praca z maszynami CNC wymaga zastosowania szczególnych warunków bezpieczeństwa i środków ostrożności oraz noszenia właściwego stroju ochronnego. Zapewnia to pracownikom bezpieczne wykonywanie swoich obowiązków, bez narażenia na utratę życia lub zdrowia. Zagwarantowanie odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny pracy należy do obowiązków pracodawcy. Poniżej przedstawiamy, jak wygląda ta kwestia w pracy z maszynami CNC.

Co to są maszyny CNC?

Maszyny CNC (Computerized Numerical Control) to nowoczesne obrabiarki, które są sterowane komputerowo. Tego typu urządzenia numeryczne są chętnie wykorzystywane w przemyśle, a najpopularniejsze z nich to tokarki i frezarki. Automatyzacja pracy pozwala na wytwarzanie w szybkim czasie dużej ilości identycznych elementów, co nie byłoby możliwe w przypadku pracy tylko ludzkich rąk.

W skład maszyn CNC wchodzą:

• nośnik danych, który zawiera informacje sterujące,
• napęd,
• przetwornik danych, który odpowiada za ich przetwarzanie.

Przy ich wykorzystaniu możliwa jest obróbka CNC wielu materiałów, np. obróbka metali, drewna czy tworzyw sztucznych. Toczenie lub frezowanie CNC to najczęściej spotykane w wytwórstwie procesy.

Bezpieczeństwo pracy z maszynami CNC. Zasady

W jaki sposób pracodawca powinien zapewnić bezpieczeństwo pracownikom obsługującym obrabiarki CNC? BHP jest bardzo ważne, ale w pierwszej kolejności należy zadbać o to, by maszyny posiadały wszystkie potrzebne certyfikaty, przeszły odpowiednie testy i były kupowane z pewnych źródeł. Obowiązkowe są również ich regularne przeglądy okresowe, sprawdzające sprawność i poprawne funkcjonowanie. W razie wątpliwości co do właściwego działania maszyny należy także, zarządzić natychmiastowe przerwanie pracy. Maszyna CNC nie może narażać obsługujących ją pracowników na zranienia, oddziaływanie niebezpiecznych substancji chemicznych, porażenie prądem, promieniowanie czy duży hałas.

Kolejną ważną kwestią są odpowiednie przygotowanie operatorów maszyn CNC, którzy muszą posiadać odpowiednią wiedzę merytoryczną. Kolejnym krokiem przed przystąpieniem do pracy z obrabiarkami CNC jest dokładne przeszkolenie polegające na gruntownym zapoznaniu się z instrukcją obsługi i podstawowymi zasadami BHP. Pracodawca powinien też uwrażliwić pracowników na wszelkie odstępstwa on normalnej pracy urządzeń i ewentualne usterki. Instrukcja BHP frezarki czy tokarki CNC powinna zawsze być wywieszona w widocznym miejscu przy każdej maszynie.

Strój ochronny podczas pracy z obrabiarkami CNC

Konieczna jest ochrona słuchu operatorów. Obrabiarki CNC mogą być bardzo głośne, a nawet jeśli takie nie są, to emitują jednostajne wysokie tony, do których ludzkie ucho nie jest przystosowane. Problemy lub nawet utrata słuchu to najczęstsze choroby zawodowe w sektorze przemysłowym. Aby ich uniknąć, zalecane jest noszenie specjalnych osłon na uszy, zawsze, gdy wyeliminowanie lub kontrola hałasu nie jest możliwa. Potrzebne są również okulary ochronne podczas pracy.

Jeśli chodzi o strój roboczy, nie ma tu specjalnych wymagań. Musi być tylko odpowiednio dobrany i dostosowany do warunków panujących na hali produkcyjnej. Dobrze sprawdzą się spodnie robocze na szelkach, T-shirt, polar i buty robocze.

Instrukcja BHP obrabiarki CNC

Poniżej przedstawiamy przykładową instrukcję BHP obowiązującą przy obsłudze frezarek lub tokarek numerycznych.

1. Warunki dopuszczenia pracownika do pracy:

• obsługa maszyny może być prowadzona wyłącznie przez upoważniony i przeszkolony do tego personel,
• obsługa została zapoznana z Dokumentacją techniczno-ruchową maszyny i ją zrozumiała.

2. Czynności przed rozpoczęciem pracy:

• dokonać kontroli ogólnego stanu technicznego obrabiarki,
• przed włączeniem maszyny sprawdzić poziomy napełnień maszyny i w razie potrzeby uzupełnić niedobory,
• sprawdzić maszynę pod względem wycieków i usunąć ich przyczynę.

3. Zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy

Zabronione jest:

• obsługiwanie maszyny z rozpuszczonymi włosami,
• sięganie ręką lub manipulowanie jakimś przedmiotem w obszarze elementów maszyny będących w ruchu, lub obracających się elementów mocowania obrabianego detalu,
• dokonywanie przeróbek lub pozbawiania działania wyposażenia zabezpieczającego, np. zabezpieczające wyłączniki pozycyjne, blokady, osłony,
• zamalowywanie lub usuwanie tabliczek ostrzegawczych oraz informacyjnych,
• przeprowadzanie zmian oprogramowania (software) na sterownikach programowanych,
• stosowanie urządzeń wytwarzających fale elektromagnetyczne (np. spawarki elektryczne) w odległości mniejszej niż 2 m od maszyny,
• użytkowanie maszyny z uszkodzoną szybą zabezpieczającą z PW (poliwęglan),
• eksploatowanie maszyny z uszkodzonymi szybami okiennymi w kabinie,
• zażywanie lekarstw zmniejszających zdolność koncentracji lub wydłużających czas reakcji,
• wykonywanie prac spawalniczych przy maszynie,
• wchodzenie do komory maszynowej.

Nakazane jest:

• składanie meldunku przełożonemu przez operatora maszyny o zmianach występujących przy maszynie,
• natychmiastowe wstrzymanie pracy w przypadku stwierdzenia uszkodzenia maszyny.

4. Czynności po zakończeniu pracy
Zapewnienie czystości stanowiska pracy wokół maszyny.

Przestrzeganie opisanych zasad oraz stosowanie się przez pracowników do instrukcji BHP obrabiarek CNC, gwarantuje bezpieczeństwo w pracy z maszynami CNC.